Wanneer welke Houtskool voor je BBQ?

Welke houtskool gebruik je voor jouw BBQ?

Elke barbecue begint bij goede houtskool. Toch roept dat direct vragen op: welke houtskool past bij jouw BBQ, en waarom zijn er zoveel verschillen? In deze BBQ-blog leggen we uit waar je op moet letten bij het kiezen van houtskool, zodat je meer controle krijgt over temperatuur, smaak en verbranding.

Wat is houtskool precies?

Houtskool ontstaat wanneer hout of ander organisch materiaal wordt verhit bij hoge temperaturen in een omgeving met weinig zuurstof. Dit proces heet pyrolyse. Tijdens dit proces verdwijnen vocht en vluchtige stoffen, waardoor een vrijwel puur koolstofproduct overblijft.

Het koolstofgehalte is hierbij cruciaal. Hoe hoger dit percentage, hoe schoner en stabieler de verbranding. Houtskool met een laag koolstofgehalte kan een onaangename, petroleumachtige geur afgeven. Dit wijst vaak op:

te jong hout,
slechte verkoling,
of zelfs toevoeging van chemische brandstoffen.

Dergelijke houtskool beïnvloedt de smaak van je gerechten negatief en kun je beter vermijden.

Hoe wordt houtskool gemaakt?

De productie van kwalitatieve houtskool verloopt doorgaans in drie stappen:

Selectie van het hout
Meestal wordt hardhout gekozen vanwege de hoge energiewaarde en dichtheid.
Verkoling
Het hout wordt verhit in afgesloten ovens of traditionele houtskoolmeilers, waarbij zuurstof wordt beperkt om volledige verbranding te voorkomen.
Afkoeling
Na het verkolen koelt het materiaal gecontroleerd af, vaak afgedekt om spontane ontbranding te voorkomen.

Zo herken je goede houtskool

Kwalitatieve houtskool herken je aan een goede mix van formaten. Zowel grotere als kleinere stukken zorgen samen voor voldoende luchtcirculatie. Deze airflow is essentieel voor een stabiele en efficiënte verbranding.

Zakken die vooral bestaan uit kleine stukjes en gruis zorgen voor verstopping van de luchtstroming. Dat resulteert in:

moeilijk aansteken,
temperatuurdalingen,
en instabiel gedrag van je BBQ.

Tip: vermijd zakken die onderop pallets hebben gelegen; deze bevatten vaak veel gebroken houtskool.

Houtskool versus briketten: wat is het verschil?

Veel BBQ’ers twijfelen tussen houtskool en briketten. Hoewel beide brandstoffen zijn, verschillen ze sterk in samenstelling en gedrag.

Houtskool
Bestaat uit puur verkoold hout waarbij vluchtige stoffen zijn verwijderd. Het ontbrandt snel, reageert direct op zuurstof en is ideaal voor gecontroleerd barbecueën.

Briketten
Worden gemaakt van houtskoolresten die worden vermalen en met bindmiddelen tot blokken worden geperst. Er bestaan ook kokosbriketten, gemaakt van kokosnootschillen.

Waarom geen briketten in een kamado?

Ga je voor maximale controle en smaak — bijvoorbeeld met een kamado of BBQ met deksel — dan zijn briketten geen goede keuze. Ze produceren veel as, wat de luchttoevoer in je kamado belemmert. Het gevolg:

instabiele temperatuur,
slecht regelbare verbranding,
en minder efficiënt gebruik van zuurstof.

Voor kamado’s geldt daarom: gebruik altijd houtskool, geen briketten.

Wat maakt houtskool zo belangrijk bij een kamado?

Een kamado werkt op gecontroleerde luchtstromen. Zuurstof stroomt via de onderkant naar binnen en verlaat de BBQ via de bovenzijde. De houtskool ligt op een rooster of in een houtskoolmand, zodat lucht vrij kan circuleren.

Temperatuurregeling gebeurt volledig via de schuiven boven en onder. Dit systeem werkt alleen optimaal met:

voldoende grote houtskoolstukken,
minimale hoeveelheid gruis,
en constante airflow.

Goedkope houtskool verstoort dit proces en maakt temperatuurbeheersing lastig.

Welke soorten houtskool zijn er?

Gro grofweg onderscheiden we zachte en harde houtskoolsoorten. Beide hebben hun eigen toepassingen.

Zachte houtskool

Gemaakt van houtsoorten zoals acacia, berk, eik of beuk. Deze houtskool:

ontbrandt snel,
is eenvoudig in gebruik,
brandt iets korter.

Ideaal voor beginnende BBQ’ers en geschikt voor vrijwel elk type barbecue. De rook is mild en neutraal, al verschilt de smaak per houtsoort en merk. Experimenteren loont.

Harde houtskool

Voorbeelden zijn eucalyptus, marabu, witte steeneik en Quebracho Blanco. Deze houtskool:

ontsteekt minder snel,
brandt zeer lang,
levert hoge en stabiele temperaturen.

Perfect voor low & slow bereidingen, lange sessies of hoge hitte zoals bij pizza’s. Beginners kunnen deze soorten combineren met zachte houtskool om het gebruiksgemak te vergroten.
Uitzondering: binchotan, een extreem harde Japanse houtskool die alleen geschikt is voor specifieke toepassingen.

Houtskool veilig aansteken

Gebruik nooit brandolie of chemische aanmaakmiddelen. Ook witte chemische blokjes zijn af te raden vanwege geur- en smaakafgifte.

Kies liever voor:

natuurlijke aanmaakwokkels,
geperst karton met natuurlijke was,
of een looftlighter.

Een looftlighter werkt snel, maar vereist wel stroom en aandacht tijdens het aansteken.

Duurzaamheid en milieu

Let bij het kopen van houtskool op verantwoorde productie:

gebruik van duurzaam beheerde houtbronnen,
efficiënte verkolingstechnieken,
erkende certificeringen zoals FSC.

Zo draag je bij aan beter bosbeheer én een schonere verbranding.

Houtskool correct opslaan

Houtskool moet altijd droog worden bewaard. Na productie is het volledig vochtvrij, maar neemt snel vocht op uit de lucht. Hoe hoger het vochtgehalte:

hoe lastiger het aansteken,
hoe meer rookontwikkeling,
hoe langer het duurt voordat de BBQ stabiel is.

Bewaar houtskool daarom bij voorkeur:

in een droge ruimte,
in een afsluitbare kunststof ton,
eventueel in de originele zak, zodat je weet welk type erin zit.

Waar koop je goede houtskool?

Houtskool is op veel plekken verkrijgbaar, maar bij online verzending breekt het materiaal vaak door ruw transport. Dit resulteert in extra gruis in de zak.

Ons advies: koop houtskool bij een gespecialiseerde BBQ-winkel, zoals het Outdoor Cooking Experience Center, waar kwaliteit en opslag beter worden bewaakt.

Hier wil ik meer over weten!

Wil je meer weten over dit onderwerp en nog heel veel meer BBQ gerelateerde onderwerpen? Wordt dan lid van onze Outdoor Cooking Experience Center Community. Lees meer over de verschillende type memberships en alle beschikbare content op onze HOMEPAGE.

Ook is het mogelijk om één van onze ruim 20 verschillende BBQ workshops te bezoeken. Een overzicht van alle BBQ workshops vind je op de WEBSITE van ons Outdoor Cooking Experience Center.